ΥΠΑΡΧΕΙ ΔΙΕΞΟΔΟΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΡΙΣΗ;

Γράφει ο Πάνος Κρίκης

ΥΠΑΡΧΕΙ ΔΙΕΞΟΔΟΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΡΙΣΗ;

Πάρα πολλοί φίλοι και αναγνώστες των εφημερίδων «ΟΡΙΖΟΝΤΕΣ» και «ΠΟΛΙΤΗΣ», στις οποίες αρθρογραφώ χωρίς διακοπές, με ρωτούν αν υπάρχει διέξοδος από την οικονομική κρίση που μαστίζει την Ελλάδα. Στις απορίες τους, δίνω τις παρακάτω απαντήσεις, προκειμένου να συναγάγουν ασφαλή συμπεράσματα.
Κάποιοι θεωρούν την χώρα καταδικασμένη. Εκεί που φτάσαμε – υποστηρίζουν – η πτώχευση είναι αναπόφευκτη. Είναι απλώς ζήτημα χρόνου, γιατί η κυβέρνηση Παπανδρέου δεν προβαίνει σε ριζικές αλλαγές για την εξυγίανση της οικονομίας και οδηγούμεθα με απόλυτη ακρίβεια, στην αδυναμία πληρωμής μισθών, συντάξεων, χρεών κλπ, στην πτώχευση. Άλλοι πιστεύουν ότι υπάρχει διέξοδος από την κρίση. Η πτώχευση μπορεί κάλλιστα να αποφευχθεί. Τα δε δημόσια ελλείμματα, που είναι το μεγάλο πρόβλημα που δημιουργεί το χρέος και οδηγεί στην πτώχευση, μπορούν να συμμαζευθούν ή και να μηδενισθούν σε πολύ ταχύτερο χρονικό διάστημα απ’ ό,τι νομίζεται. Μάλιστα αυτό μπορεί να επιτευχθεί με πολιτική που δεν θα είναι αντι-αναπτυξιακή. Αντιθέτως, θα είναι πολιτική που θα περιορίζει μεν τις δαπάνες του κράτους, αλλά παράλληλα θα τονώνει την οικονομική ανάπτυξη.

Ριζική περικοπή δαπανών

Αν ήταν το ελληνικό δημόσιο μία επιχείρηση με υπέρογκο δανεισμό και στα πρόθυρα χρεοκοπίας, το πρώτο πράγμα που θα διερευνούσε η τυχόν νέα διοίκησή της θα ήταν η δυνατότητα περικοπής δαπανών. Αν όλες οι δαπάνες ήταν απολύτως απαραίτητες, τότε όντως θα υπήρχε πρόβλημα αφού δεν θα υπήρχε καμία δυνατότητα περικοπής. Αν όμως ανακάλυπτε η νέα διοίκηση ότι πολλές από τις δαπάνες της επιχείρησης είναι άχρηστες, τότε θα είχε περιθώρια εξυγίανσης της κατάστασης. Και όσο πιο γρήγορα εντόπιζε και περιέκοπτε τις περιττές δαπάνες, τόσο πιο γρήγορα θα εξυγίανε την επιχείρηση.
Στην προκειμένη περίπτωση, το ελληνικό δημόσιο, όχι μόνο προβαίνει σε περιττές δαπάνες που μπορούν κάλλιστα να περικοπούν, αλλά αυτές τείνουν να αποτελούν τον κανόνα. Δημιουργείται ένας φορέας, μία υπηρεσία ή ακόμη και ένας ολόκληρος οργανισμός ή μία εταιρεία του δημοσίου που υποτίθεται ότι θα επιτελέσει κάποιο σκοπό. Ο σκοπός δεν επιτελείται ή επιτελείται μερικώς. Αλλά ο φορέας εξακολουθεί να υπάρχει. Μάλιστα σε όχι λίγες περιπτώσεις η αδυναμία επιτέλεσης του σκοπού αποδίδεται σε έλλειψη προσωπικού ή κονδυλίων, οπότε ο άχρηστος φορέας στελεχώνεται με ακόμη περισσότερο προσωπικό και χρηματοδοτείται με ακόμη περισσότερα κονδύλια.
Στην χώρα μας ουδέποτε έγινε έλεγχος της σκοπιμότητας ενός εκάστου φορέα, υπηρεσίας ή οργανισμού του δημοσίου από μηδενική βάση. Προδήλως διότι θα αντιδρούσαν οι «βολεμένοι». Υπάρχουν στο δημόσιο αμέτρητες υπηρεσίες που δεν επιτελούν κανένα έργο. Αντίθετα, η ύπαρξή τους είναι αρνητική διότι επαυξάνει την γραφειοκρατία που επενεργεί σε βάρος της οικονομίας. Αλλά κανένας δεν τολμάει να τις καταργήσει. Και δεν το κάνει διότι φοβάται το πολιτικό κόστος. Φοβάται τις αντιδράσεις των συνδικαλιστών οι οποίοι έχουν καταστεί κράτος εν κράτει στον χώρο του ευρύτερου δημόσιου τομέα. Όμως αυτό δεν σημαίνει ότι αν επιχειρηθεί η σχετική τομή, δεν θα φέρει αποτελέσματα.
Τα περιθώρια εξοικονόμησης κόστους της λειτουργίας του δημοσίου είναι τεράστια. Η σπατάλη του δημοσίου χρήματος είναι απερίγραπτη. Δεν παρατηρείται σε κανένα ευνομούμενο κράτος, αφού εκεί υπάρχει ευθύνη και προβλέπονται κυρώσεις για ό,τι λειτουργεί στραβά. Στην Ελλάδα κανένας δεν τιμωρείται για ο,τιδήποτε. Οι πολιτικοί κρύβονται πίσω από τις σκανδαλώδεις διατάξεις για το ακαταλόγιστο των πράξεών τους και επιρρίπτουν όλες τις ευθύνες στη δημοσιοϋπαλληλία. H οποία, από την πλευρά της, κατηγορεί για όλες τις δυσλειτουργίες της δημόσιας διοίκησης την εκάστοτε πολιτική ηγεσία. Έτσι, τελικά δεν διορθώνεται τίποτε και η σπατάλη διαιωνίζεται.
Ελλείπει η πολιτική βούληση

Δυστυχώς η Κυβέρνηση δεν φαίνεται να κινείται προς αυτή την κατεύθυνση. Τον πρώτο καιρό κάτι ψέλλισε περί περικοπής της σπατάλης και περί αναθεώρησης των κονδυλίων του Προϋπολογισμού από μηδενική βάση. Όμως πέρασαν σχεδόν έξι μήνες και στην πραγματικότητα δεν έχει γίνει τίποτε. Και όχι μόνον δεν έγινε απολύτως τίποτε, αλλά κάθε μέρα επιβαρύνεται ο προϋπολογισμός με εξήντα (60) εκατομμύρια ευρώ περιττές δαπάνες. Το μόνο που βλέπουμε είναι τον κ. Παπανδρέου να εκλιπαρεί – ή και να απειλεί – τους Ευρωπαίους να μας βοηθήσουν ώστε να δανεισθούμε με χαμηλότερο επιτόκιο, προφανώς για να εξακολουθήσουμε να σπαταλούμε το δημόσιο χρήμα σε τελείως άχρηστες υπηρεσίες. Δεν υπάρχει πραγματική βούληση αναδιάρθρωσης και περιορισμού του υπέρογκου και δαπανηρού κράτους.
Όμως αυτό δεν σημαίνει ότι δεν υπάρχει τρόπος σωτηρίας της Ελλάδας από την επερχόμενη καταστροφή. Κάθε άλλο. Αν το ελληνικό δημόσιο λειτουργούσε πιο ορθολογικά και οικονομικά, τα περιθώρια εξοικονόμησης δαπανών θα ήταν όντως ελάχιστα. Τώρα όμως είναι τεράστια. Αρκεί να το συνειδητοποιήσουν οι κυβερνώντες και να ενεργήσουν άμεσα. Αν εκλογικεύσουν τις δαπάνες του δημοσίου, μπορούν ακόμη και να μηδενίσουν το δημόσιο έλλειμμα. Και το κυριότερο, χωρίς καμία αρνητική επίπτωση στην ανάπτυξη.
Η προσωπική μου άποψη, η οποία διατυπώθηκε και σε άλλο ενυπόγραφο άρθρο μου, είναι ότι δεν υπάρχουν περιθώρια διεξόδου από την χρεοκοπία, στην οποία οδηγηθήκαμε από τις πολιτικές επιλογές της πλειοψηφίας του πολιτικού κόσμου της χώρας και το σιγοντάρισμα των εκφωνητών των δελτίων ειδήσεων, των ηλεκτρονικών Μ.Μ.Ε., τα οποία συμμετέχουν στην άσκηση του κυβερνητικού έργου! Σε μια πολυσέλιδη επιστολή μου (32 σελίδες), απευθυνόμενη προς τον Πρόεδρο της Κυβέρνησης κ. Γεώργιο Παπανδρέου, η οποία κοινοποιήθηκε και σε μερικά Μ.Μ.Ε., υπέδειξα με τεκμηριωμένα πειστικά και καταλυτικά επιχειρήματα τη λήψη δραστικών δημοσιονομικών αλλά και διαρθρωτικών μέτρων εξυγίανσης της οικονομίας και του δημόσιου τομέα.
Δυστυχώς, ο κ. Πρωθυπουργός αποκομμένος από τον απλό πολίτη και την πραγματικότητα, ποσώς ενδιαφέρθηκε για όσα σωστά του απηύθυνα. Συνεπώς, τα μέτρα για τους μισθοσυντήρητους και τη φτωχολογιά θα είναι σκληρότερα και χωρίς αποτελέσματα για την έξοδο της Ελλάδας από την κρίση.